İdare, yaşam alanları planlamaya ve çağdaş kentleşmeye yönelik kapsamlı bir politika yürüterek belediyeler ile işbirliğine gitmek suretiyle kentsel dönüşüm uygulamaları başlatmıştır. TOKİ, yaptığı uygulamalarla gerek yerel yönetimler için gerekse konut sektörünün diğer aktörleri için model oluşturmakta, kentsel dönüşüm konusunda da sektöre öncülük etmektedir.

Kentsel dönüşümde temel hedef; yapılacak projelerde yaşam kalitesini artırmak, artan ekonomik dengesizlikleri ve küresel baskıları dengelemek, sosyal eşitsizliği ve konut sıkıntısını ortadan kaldırmak gibi birçok sorunun çözüme kavuşturulması ile değerlere öncelik tanıyan mahalleler kurmaktır.

Hızla artan konut talebine şehirlerin normal gelişme hızında yanıt verememesi, yıllardır kentlerimizin kimliğini tehdit edecek biçimde sağlıksız yapılaşmasına neden olmuştur. Gecekondu ve kaçak yapıların yanı sıra, ekonomik ömrünü tamamlamış mevcut konut stoku da özellikle deprem riskinin yüksek olduğu kentlerimizde ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Uygun olmayan araziler üzerinde, kalitesiz malzemelerle, temel mühendislik ve yapım tekniklerinden yoksun, plan gözetilmeksizin inşa edilmiş konutlar, hem içinde yaşayanların sağlığını hem de şehirlerimizin dokusunu tehdit eder hale gelmiştir.  Çözümün önündeki en büyük engel ise konut alım gücü bulunmayan dar gelirli kesime yönelik sosyal konut politikalarının uzun yıllar hayata geçirilememiş olmasıdır. TOKİ, bir yandan gecekondu ve kaçak yapı alanları ile afet riski altındaki alanları dönüştürürken, diğer yandan dar gelirli vatandaşlar için ürettiği konutlarla yeni gecekondu bölgelerinin oluşmasına engel olmaya çalışmaktadır.

Ülkemizde hemen her kentte karşımıza çıkan gecekondu bölgeleri ile afet riski altındaki bölgelerde yaşayan vatandaşlarımıza güvenli ve yaşanabilir koşullar sunmaya yönelik projeler için Toplu Konut İdaresi Kaynaklarının Kullanım Şekillerine İlişkin Yönetmelik doğrultusunda, kaynak aktarmaya devam eden TOKİ, bu alandaki faaliyetlerini geliştirerek hızlı kentleşmeye ve bunun olumsuz etkilerine maruz kalan kentlerde yaşam standartlarını iyileştirmeyi amaçlamaktadır.

TOKİ, 11. Kalkınma Planı doğrultusunda; afet riski taşıyan alanlar başta olmak üzere, sağlıklı ve güvenli yaşamayı esas alan, yatay mimari, insan odaklılık ve katılımcılık esaslarını benimseyen bir yaklaşımla, il ve ilçe bazında risk tespiti yapıp, bölgenin yerel/yöresel özelliklerini önceleyerek kentsel dönüşüm faaliyetlerine devam etmektedir.